W 1947 roku po długoletniej walce za ojczyznę Józef Dziurgot, starszy ułan 12. Pułku Ułanów Podolskich, żołnierz 3 Dywizji Strzelców Karpackich wchodzącej w skład 2 Korpusu Polskiego wraca do Góry Motycznej. W zniewolonej Polsce nie poddał się procesowi indoktrynacji, więc bohaterem mógł być tylko dla ludzi, którzy go znali i uważali za człowieka wiernego wartościom, w które wierzył. “Jego wierność ojczyźnie opierała się nie tylko na deklaracji werbalnej, ale była wyrazem całej jego osobowości, hierarchii wartości, posiadanej koncepcji człowieczeństwa, miłości i godności” – tak wspominają go Ci, którzy go znali.
Poszukujemy zdjęć, wspomnień o Józefie Dziurgocie z Góry Motycznej. Może czyjaś pamięć ocaliła jego wojenne i powojenne wspomnienia, może ktoś znał sekretne przeżycia tego żołnierza tułacza. Chcemy odtworzyć jego losy, opublikować odnalezione materiały i przekazać do IPN-u informację o nim. Ta inicjatywa zyskała aprobatę w ramach projektu: „Akademia słowa, umiejętności i realizacji” realizowanego przez Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju i Promocji Podkarpacia “Pro Carpathia” , a liderem inicjatywy jest Dębicki Klub Biznesu, a nasze stowarzyszenie we współpracy z samorządem terytorialnym będzie realizować pomysł.
Skąd pomysł?
Od dawna mieszkańcy gminy Żyraków wracają w opowieściach do czasów II wojny światowej. Kiedyś ludzie wieczorami spotykali się i opowiadali o tamtym czasie, dziś mają facebook’a i „M jak miłość”, ale żyją jeszcze ludzie z pokolenia tamtej rzeczywistości, będący świadkami trudnej, niesprawiedliwej historii i w przekazach ustnych utrwalają historię wielu zapomnianych faktów – są to historie ludzi i ich losów. Jedną z takich historii są losy mieszkańca gminy Żyraków, Józefa Dziurgota. Uważamy, że jego życiowa postawa zasługuje na takie utrwalenie. Mieszkańcy niewielkiej wsi Góra Motyczna pamiętają opowieści żołnierza i chcą, aby działania tego człowieka zostały upublicznione. Mieszkańcy byli i są dumni, że żył w ich społeczności człowiek zasłużony dla państwa polskiego i wierny do śmierci idei, w którą wierzył, za którą walczył. Za swój upór i wierność przekonaniom poniósł wysoką cenę – zapomnienie. Chęć wymazania z pamięci potomnych jego czynów nie powiodła się i powieść się nie może.
Z pamięci potomnych jego czynów nie powiodła się i powieść się nie może. Stąd nasza inicjatywa – a co chcemy w ramach niej wykonać ?
Instytucje państwowe w swoich archiwach, naszego bohatera, wymieniają tylko z imienia i nazwiska, daty urodzenia i stopnia wojskowego.
Nie ma nawet krótkiego życiorysu, krótkiej wzmianki o jego działaniach, poświęceniu, walce, skąd pochodził i gdzie mieszkał.
Chcemy podjąć się trudu zainicjowania działań, które tą sytuację mogłyby „naprawić” – dlatego też, w ramach niniejszej inicjatywy, planujemy:
1. odtworzenie relacji, zapisanie wspomnień – przeprowadzenie wywiadów z żyjącymi jeszcze świadkami spotkań z naszym bohaterem,
2. odszukanie materiałów dokumentujących życie i działanie Józefa Dziurgota – archiwa gminne, kościelne, państwowe, rodzinne etc., opracowanie historyczne – umieszczenie życia i działań Józefa Dziurgota na tle faktów historycznych – tekst + zdjęcia,
4. wydanie publikacji,
5. prezentacja bohatera przed lokalną społecznością, podczas spotkania wiejskiego – jako prelekcja/wykład, połączona z rozdaniem publikacji,
6. zainicjowanie wśród instytucji państwowych działań, mających na celu, przedstawienie osoby naszego rodaka przed społecznością całego kraju poprzez przekazanie zgromadzonych materiałów do Instytutu Pamięci Narodowej w formie listu, zachęcającego tamtejszą instytucje do podjęcia w/w działań.
